Joseph Brodsky * Kirjeitä roomalaiselle ystävälle

Martialiksen mukaan

*

Nyttemmin on tuulista ja aallot vaahtopäissä.

Pian on syksy, kaikki piirikunnassa muuttuu.

Näiden värien muuttuminen on koskettavampaa, Postum,

kuin asun vaihdos ystävätärellä.

Neito lohduttaa määrättyyn rajaan saakka —

kyynärpäätä pitemmälle tai polvea et mene.

Paljon riemukkaampaa on kauneus ruumiin ulkopuolella:

ei ole mahdollinen syleily eikä petos!

Lähetän sinulle, Postum, nämä kirjat.

Miten pääkaupunki? Pehmeät polsterit? Ei nukuta kovalla?

Miten siellä Caesar? Mitä puuhaa? Aina vain juonia?

Juonia tietenkin, ja mässäilyä.

Minä istun puutarhassani, lamppu palaa.

Ei ystävätärtä, ei palvelijaa, ei tuttavia.

Tämän maailman heikkojen ja mahtavien sijasta

vain hyönteisten sointuvaa siritystä.

Tässä lepää kauppias Aasiasta. Taitava

oli kauppias — toimekas mutta huomaamaton.

Kuoli äkisti: kuumetauti. Kauppoja tekemään

hän tänne purjehti, eikä tätä varten.

Hänen vierellään legioonalainen, karkean laatan alla.

Taistelussa hän oli Imperiumille kunniaksi.

Montako kertaa olisi voinut kaatua! vaan vanhuksena kuoli.

Edes tässä, Postum, ei ole sääntöjä.

Пусть и вправду, Постум, курица не птица,

но с куриными мозгами хватишь горя.

Если выпало в Империи родиться,

лучше жить в глухой провинции у моря.

И от Цезаря далеко, и от вьюги.

Лебезить не нужно, трусить, торопиться.

Говоришь, что все наместники — ворюги?

Но ворюга мне милей, чем кровопийца.

Этот ливень переждать с тобой, гетера,

я согласен, но давай-ка без торговли:

брать сестерций с покрывающего тела

все равно, что дранку требовать у кровли.

Протекаю, говоришь? Но где же лужа?

Чтобы лужу оставлял я, не бывало.

Вот найдешь себе какого-нибудь мужа,

он и будет протекать на покрывало.

Вот и прожили мы больше половины.

Как сказал мне старый раб перед таверной:

«Мы, оглядываясь, видим лишь руины».

Взгляд, конечно, очень варварский, но верный.

Был в горах. Сейчас вожусь с большим букетом.

Разыщу большой кувшин, воды налью им…

Как там в Ливии, мой Постум,- или где там?

Неужели до сих пор еще воюем?

Помнишь, Постум, у наместника сестрица?

Худощавая, но с полными ногами.

Ты с ней спал еще… Недавно стала жрица.

Жрица, Постум, и общается с богами.

Приезжай, попьем вина, закусим хлебом.

Или сливами. Расскажешь мне известья.

Постелю тебе в саду под чистым небом

и скажу, как называются созвездья.

Скоро, Постум, друг твой, любящий сложенье,

долг свой давний вычитанию заплатит.

Забери из-под подушки сбереженья,

там немного, но на похороны хватит.

Поезжай на вороной своей кобыле

в дом гетер под городскую нашу стену.

Дай им цену, за которую любили,

чтоб за ту же и оплакивали цену.

Зелень лавра, доходящая до дрожи.

Дверь распахнутая, пыльное оконце.

Стул покинутый, оставленное ложе.

Ткань, впитавшая полуденное солнце.

Понт шумит за черной изгородью пиний.

Чье-то судно с ветром борется у мыса.

На рассохшейся скамейке — Старший Плиний.

Дрозд щебечет в шевелюре кипариса. 

(Из Марциала)

*

Нынче ветрено и волны с перехлестом.

Скоро осень, все изменится в округе.

Смена красок этих трогательней, Постум,

чем наряда перемены у подруги.

Дева тешит до известного предела —

дальше локтя не пойдешь или колена.

Сколь же радостней прекрасное вне тела:

ни объятье невозможно, ни измена!

Посылаю тебе, Постум, эти книги

Что в столице? Мягко стелют? Спать не жестко?

Как там Цезарь? Чем он занят? Все интриги?

Все интриги, вероятно, да обжорство.

Я сижу в своем саду, горит светильник.

Ни подруги, ни прислуги, ни знакомых.

Вместо слабых мира этого и сильных —

лишь согласное гуденье насекомых.

Здесь лежит купец из Азии. Толковым

был купцом он — деловит, но незаметен.

Умер быстро: лихорадка. По торговым

он делам сюда приплыл, а не за этим.

Рядом с ним — легионер, под грубым кварцем.

Он в сражениях Империю прославил.

Столько раз могли убить! а умер старцем.

Даже здесь не существует, Постум, правил.

Vaikka kana ei todellakaan ole lintu, Postum,

niin kananaivoilla joutuu pulaan.

Jos on sattunut syntymään Imperiumissa,

paras asua syrjäisessä provinssissa meren äärellä. 

Etäällä niin Caesarista kuin lumituiskustakin.

Ei tarvitse mielistellä, pelätä, kiirehtiä.

Sanot, että käskynhaltijat ovat kaikki pitkäkyntisiä,

mutta pitkäkyntinen on minulle parempi kuin verenimijä.

Tätä rankkasadetta voin pitää kanssasi, hetaira,

mutta sovitaanko ilman kauppoja:

ottaa sestertiuksia suojelevalta ruumiilta

on kuin vaatisi päreitä katolta.

Minusta valuu, sanot? Mutta missä on lätäkkö?

Että minulta jäisi lätäkkö, sitä ei ole nähty.

Kunhan löydät jonkun miehen itsellesi,

hän se sitten valuu peitolle.

Niin olemme sitten eläneet yli puolenvälin,

kuten minulle sanoi vanha orja tavernan edessä:

«Ympärille katsoessamme näemme pelkkiä raunioita”?

Näkökanta on tietysti barbaarinen mutta tosi.

Olin vuorilla. Nyt touhuan suurta kukkakimppua.

Etsin suuren ruukun, kaadan siihen vettä…

Miten siellä Libyassa, Postum, vai missä se nyt olikaan?

Yhäkö me tosiaan vielä sodimme?

Muistatko, Postum, käskynhaltijalla oli pikkusisar?

Laihahko, mutta täyteläiset pohkeet.

Taisit maatakin hänen kanssaan… Ryhtyi äskettäin papittareksi.

Papittareksi, Postum, ja seurustelee jumalien kanssa.

Saavu, juodaan viiniä, haukataan päälle leipää.

Tai luumuja. Kerrot minulle uutisia.

Sijaan sinulle puutarhaan kirkkaan taivaan alle

ja kerron tähdistöjen nimet.

Pian, Postum, ystäväsi, joka rakastaa yhteenlaskua,

maksaa vanhan velkansa vähennyslaskulle.

Korjaa tyynyn alta säästöt,

vähän siellä on, mutta tarpeeksi hautajaisiin.

Aja mustalla tammallasi

hetairataloon kaupunginmuurimme juurelle.

Anna heille hinta, johon rakastivat,

että samaan hintaan itkisivätkin. 

Laakerin vehreys saa värisemään.

Ovi on ammollaan, ikkunaluukku pölyssä.

Tuoli nurin, vuode hylätty.

Kangas keskipäivän auringon kyllästämä.

Pontos kohisee mustan pinjamuurin takana.

Niemen päässsä jonkun laiva kamppailee tuulta vasten.

Ravistuneella penkillä Plinius vanhempi.

Rastas piiskuttaa sypressin kiharoissa.