ПРЕДЫДУЩИЙ УРОК
В этом уроке:
-
Пассивные причастия
-
На каком языке разговаривают животные в Финляндии
-
Полезные и забавные фразы для разговора
-
Meidän asuntomme * Текст для чтения
Пассивные причастия I и II
Мы, конечно, выучили и помним про причастия актива (активного наклонения):
tehdä (делать)
tekevä — делающий (I причастие актива)
tehnyt — сделавший (II причастие актива)
Но есть и причастия пассива, как это не удивительно.
Если обратиться к тому же самому глаголу tehdä, то они будут вот такими:
tehtävä — делаемый; тот, который надо сделать (I причастие пассива)
tehty — сделанный (II причастие пассива)
Сразу надо сказать, что больше всего проблем с I причастием пассива — иногда приходится сильно изощряться, чтобы придумать перевод более или менее пристойно звучащий на нашем родном и любимом русском.
Однако внимательный читатель сразу заметит, что II причастие пассива ему что-то мучительно напоминает.
И правда:
Työtä ei tehty. — Работу не сделали.
Kirjaa ei luettu. — Книгу не прочитали.
То есть отрицательный пассив прошедшего времени.
Все верно. Для образования его используется II причастие пассива. Однако как причастие оно может использоваться и совершенно самостоятельно.
Кстати, если кто забыл, причастие — это форма глагола, то есть слово, имеющее наряду с признаками глагола (время, залог, вид) признаки прилагательного (изменение по родам, склонение).
Образование причастий пассива по типам глагола:
| 1 тип | antaa | annettava | annettu |
| 2 тип | syödä | syötävä | sylty |
| 3 тип |
kävellä mennä pestä |
käveltävä mentävä pestävä |
käveltu menty pesty |
| 4 тип | vastata | vastattava | vastattu |
| 5 тип | valita | valittava | valittu |
| 6 тип | paeta | paettava | paettu |
Нужно не забывать, что, так как причастия имеют свойства прилагательных, то они могут стоят в разных падежах.
Mies menetti 93 000 euroa Nordean nimissä tehdyssä huijauksessa. — Мужчина потерял 93 000 евро от совершенного от имени банка Нордеа жульничества.
Примеры использования причастия I пассива и то, что с помощью этого причастия можно выразить:
необходимость
maksettava lasku — счёт, который нужно оплатить — maksaa (платить)
возможность
syötävä sieni — съедобный гриб (гриб, который можно есть) — syödä (есть)
пассивность (то есть сделают — при этом не указано, кто)
käännettävä kirja — книга, которую переведут — kääntää (переводить)
В предложениях это будет выглядеть так:
maksaa — платить — maksettava — тот, который надо оплатить
maksettvat laskut — счета, которые надо оплатить
Pöydällä on maksettavia laskuja. — На столе счета, которые надо оплатить. — партитив множественного числа
pestä — стирать — pestävä — то, что нужно стирать
Pestävät vaatteet täytyy panna pyykkokorin. — Одежда, которую надо постирать, нужно положить в корзину для стирки.
pyykkikori — корзинка, в которую кладут белье для стирки (pyykki)
kysyä — спросить — kysyttävä — то, что можно спросить
Onko teillä jotakin kysyttävää? — У вас есть что спросить? — лучше? — У вас есть вопросы? — партитив
Примеры использования II причастия пассива:
maksettu lasku — оплаченный счет
syöty sieni — съеденный гриб
käännetty kirja — переведенная книга
Тут все проще — дело сделано, а кем — нам не важно.
paistaa — жарить — paistettu — жареный
Pidätkö paisetettuista perunoisa? — Ты любишь жареную картошку? — элатив
В этом примере стоит обратить внимание на множественное число: paistetut perunat — дословно: жареные картошки, но в русском мы говорим в единственном числе.
keittää — варить — keitetty — варёный
Söime keitettyä kalaa. — Мы ели вареную рыбу. — партитив
käyttää — пользоваться, употреблять — käytetty — дословно: попользованный, то есть — подержанный, или подходит не совсем академическое слово «бэушный»
Pertti on ostanut käytetyn auton. — Пертти купил подержанную машину. — генетивный аккузатив
На каком языке разговаривают животные в Финляндии
Для начала развлечемся и посмотрим, как говорят финские зверюшки. Ведь что интересно, вроде в любой стране мяукают, мычат, кукарекают одинаково, а людьми эти звуки воспроизводятся по-разному. У нас собака лает: «Гав!», у англичан: «Hau!» Что слышится финнам? Рекомендуем почитать вслух – это полезно для скорости чтения и тренировки произношения. Словарь не приводим, несложно догадаться, кто есть кто:
Koira haukkuu: Hau hau!
Kissa naukuu: Miau!
Lehmä ammuu: Ammuu!
Lammas määkii: Mää!
Hevonen hirnuu: Ii-ha-ha!
Sika röhkii: Röh röh!
Kana kotkottaa: Kot kot!
Kukko kiekuu: Kukkokiekuu!
Käki kukkuu: Kukkuu!
Susi ulvoo: Uuuuu!
Sammakko kurnuttaa: kur-kur!
Aasi kiljuu: Ii-haa!
Однажды автор данного урока имел удовольствие слушать десятиминутное обсуждение финнами того, когда им лучше завтракать, и понял, что о времени можно говорить бесконечно, особенно если ведешь светскую беседу.
Предлагаем вашему вниманию текст тоже о времени, причем самом что ни на есть финском:
— Onko Suomessa aina kylmää ja pimeää?
— Ei! Nyt on syksy. Sinä tulit tänne myöhään syksyllä. Syksyllä ja talvella on kylmä, ja valoisa aika on silloin lyhyt, päivät ovat lyhyet.
— Niin. Jo kello neljä iltäpäivällä on pimeä.
— Mutta kesällä ovat yötkin valoisat.
— Ihanko totta?
— Ihan totta. Etkö tiedä, että Pohjolassa ovat yöt kesäkuussa niin valoisat, että näemme ihan hyvin lukea yöllä ilman lamppua.
— Älä nyt!
— Kyllä. Odota, haen valokuva-albumini. Katso nyt, tässä on hyvä valokuva. Tässä kuvassa on päiväys: 22.6.1990 kello 23.30.
— Uskomatonta. Milloin aurinko laskee?
— Kesäkuun lopussa aurinko laskee Etelä-Suomessa vähän vaille kello 11 illalla ja nousee noin kello 4 aamulla. Mutta vaikka aurinko laskee, ei ole pimeä. Lapissa aurinko ei laske heinäkuussa ollenkaan. Se on koko ajan horisontin yläpuolella.
— Miten ihmiset voivat nukkua, kun koko ajan on valoisa?
— Siihen tottuu.
— Onko Lapissa sitten talvella päivälläkin pimeä?
— Kyllä on. Lapissa on talvella pitkä pimeä aika. Päivällä on vain vähän valoa, on hämärä.
— Kesän ja talven kontrasti on hyvin suuri.
— Niin on.
Слова:
Ihanko totta? Ihan totta. – Что, правда что ли? Правда. (Совершенно верно и т.п.)
ilman – без (после этого предлога слово всегда в партитиве — это так называемый партитивный предлог)
Älä nyt! – Да ладно! Да перестань! Да ты что! и т.д.
päiväys – дата
uskomatonta – не верится, трудно поверить, невероятно
aurinko laskee – солнце садится
yläpuolella – над
tottuа – привыкать
hämärä – сумерки
Приятно разнообразить разговорную речь помимо «Ihan totta!» и «Älä nyt!» можно довольно местами забавными выражениями:
Nyt meni yli hilseen! (hilse — чушь, ерунда) — Ерунда какая-то! Ничего не понимаю!
Nyt minä olen ihan pihalla! — (я уже где-то во дворе) Я не врубаюсь! Не въезжаю!
Nyt minä putosin kärryiltä! (я упал с телеги) Не в теме. Потерял нить разговора.
Minä en pysy enää perässä! (perä — зад, задняя часть) Я не догоняю! (в том же значении «не врубаюсь!»)
Minulla on matti kukkarossa. — У меня ветер в кошельке свищет.
Minä olen ihan persaukinen. — Остался с голым задом.
Älähän nyt! — Да ладно тебе!
Älä huoli! (huoli – забота, тревога) — Не беспокойся!
Älä välitä! — Все три восклицания: Не парься! Не волнуйся! и пр., Don’t worry! если по-английски
Minun tekee mieli tanssia! — (tehdä mieli — захотеться, приспичить; обратите внимание на генетив!) – Мне захотелось потанцевать!
Tekeekö sinun mieli kahvia? — Тебе кофе хочется?
Minun ei tee mieli lähteä ulos. — Мне неохота идти на улицу.
Viitsitkö heittää minut asemalle? — Тебе не влом добросить меня до станции?
Minä en viitsi vielä nousta. — Мне еще влом/неохота вставать.
Minua ei huvita tehdä mitään! (huvittaa — веселить; обратите внимание на партитив) Меня не прет (не веселит) ничего делать!
Huvittaisitko sinua lähteä tänään teatteriin? — Хотелось бы тебе в театр сегодня сходить? (суффикс -isi- в середине слова — это показатель условного наклонения, т.е. «бы», которое мы рассмотрим в последующих уроках)
Minä teen, mitä huvittaa ja se ei kuulu sinulle! — Я делаю, что мне хочется, и это тебя не касается!
Meidän asuntomme * Текст
Me asumme suuressa vanhassa talossa. Se on nelikerroksinen rakennus Gorkinkadulla. Taloa vastapäätä on iso puisto, jossa talomme lapset viettävät mielellään aikaansa.
Meidän asuntomme on toisessa kerroksessa. Se on oikein viihtyisä. Meillä on kaikki nykyajan mukavuudet, kuten keskuslämmitys, sähkö, kaasu, kylmä ja lämmin vesi sekä puhelin. Talossamme on hissi.
Asunnossamme on kolme huonetta: olohuone ja kaksi makuuhuonetta. Lisäksi on iso kodikas keittiö, kylpyhuone ja eteinen. Parveketta valitettavasti ei ole.
Suurin huone on olohuone, ja me käytämme sitä myös ruokasalina. Keskellä huonetta on iso pöytä ja sen ympärillä kuusi tuolia. Ikkunaa vastapäätä on hylly, jossa on runsaasti kirjoja, televisio sekä DVD-soitin. Oikeassa nurkassa on kaksi mukavaa nojatuolia ja pienehkö pöytä lehtiä varten. Olohuoneessa on myös sohva ja sähkökamiina. Lattialla on paksu ja pehmeä matto. Ikkunaverhojen värit sointuvat tapetteihin. Huone näyttää viihtyisältä. Me pidämme siitä enemmän kuin muista huoneista, koska kokoonnumme sinne iltaisin juomaan teetä, katsomaan televisiota, juttelemaan ja lepäämään.
Makuuhuoneet ovat myös viihtyisiä ja kauniita. Vanhempieni makuuhuone on suurempi kuin minun. Siellä sijaitsevat kaksi sänkyä, yöpöytä, jolla on lamppu ja herätyskello, muutamia tuoleja sekä vaatekaappi. Lattialla sänkyjen välissä on kaunis pehmeä matto.
Minun huoneeni on asunnon pienin, mutta se on hyvin mukava ja valoisa. Siinä on sänky, vaatekaappi, kirjoituspöytä, tietokone, nojatuoli sekä muutamia kirjahyllyjä. Lattialla on paksu tumma matto. Huoneeni seinät ovat vihreät. Pidän kovasti huoneestani, mutta silloin tällöin muutan järjestystä. Siirrän melko usein sängyn paikkaa ja vaihdan julisteita seinillä.
Keittiömme on suuri ja kodikas. Se on oikein hyvin varustettu. Meillä on jääkaappi, pakastin, mikroaaltouuni, kahvinkeitin sekä leivänpaahdin. Meillä ei ole vielä astianpesukonetta, koska ne ovat hyvin kalliita. Mutta uskon, että ostamme sellaisen lähitulevaisuudessa. Yleensä syömme keittiössä, mutta kun meille tulee vieraita, katamme suuren pöydän olohuoneessa.
Kylpyhuone sijaitsee lähellä keittiötä. Eteinenkin on meillä aika tilava. Siellä on riittävästi tilaa naulakolle, jonka vieressä seinällä riippuu kaunis peili. Peilin vieressä hyllyllä on puhelin. Me pidämme asunnostamme ja näemme vaivaa pitääksemme sen siistinä ja viihtyisänä.
Перевод на русский (скрыт).
Свежие комментарии