Финляндии уже пора привыкнуть к судьбе пешки
Ану Кантола (Anu Kantola)
Helsingin Sanomat, 28.08.2018
|
1900-luvun alku tekee paluuta kuin muumiot kehnossa kauhuelokuvassa. Kommunismin romahdettua kylmän sodan alta paljastui sama vanha maailma: suurvaltojen nokittelu, kansojen vapaustaistelut ja uskonsodat. |
Начало XX века возвращается, словно мумии в плохом фильме ужасов. После падения коммунизма холодная война обнажила знакомый старый мир с перебранками крупных держав, борьбой за освобождение народов и религиозными войнами. |
| Donald Trumpin ja Vladimir Putinin tapaaminen Helsingissä palautti mieleen toisen heinäkuisen tapaamisen runsaat sata vuotta sitten. | Встреча Дональда Трампа и Владимира Путина в Хельсинки напомнила другую встречу, которая состоялась примерно сто лет назад. |
| Heinäkuun 23. päivänä 1905 Koiviston saaristossa Suomenlahdella Saksan keisarin Vilhelm II:n laiva lipui rantaan ja heitti ankkurin rannassa odottavan Venäjän tsaarin Nikolai II:n aluksen viereen. | 23 июля 1905 года на Бьёркском архипелаге в Финском заливе корабль германского императора Вильгельма II подошел к берегу и бросил якорь рядом с кораблем российского императора Николая II. |
| Keisarit, jotka olivat myös kolmannet serkukset, kokoustivat kaksi päivää. Lopulta Nikolai puhkesi liikutuksen kyyneliin, halasi sukulaistaan ja allekirjoitti sopimuksen, jossa Saksa ja Venäjä lupasivat tukea toisiaan. |
Императоры, бывшие к тому же еще и троюродными братьями, совещались два дня. В конце встречи Николай был растроган до слез, обнял родственника и подписал договор, в котором Германия и Российская империя обещали оказывать поддержку друг другу. |
| Björkön tapaamisen aikaan elettiin hiukan samanlaista aikaa kuin nyt. | После заключения Бьёркского договора начался примерно такой же период, как сейчас. |
| Historioitsija Christopher Clarkin kirja Sleepwalkers on mainio kuvaus 1900-luvun alun valtapolitiikasta, joka sytytti ensimmäisen maailmansodan. Kirjan kuvaus tuntuu hämmentävän tutulta. 1900-luvun alussa joukko suurvaltoja kamppaili siirtomaista, öljystä ja vaikutusvallasta ja haki liittoutumia keskenään. Lisäksi maailmanpolitiikan soppaa ryydittivät islam ja kristinusko, nationalistiset vapaustaistelut sekä terroristiryhmittymien pommi-iskut. |
Книга историка Кристофера Кларка (Christopher Clark) «Лунатики» (Sleepwalkers) прекрасно иллюстрирует политику силы начала XX века, из-за которой началась Первая мировая война. Описанные в книге события кажутся ужасно знакомыми. В начале XX века несколько крупных держав боролись за колонии, нефть и влияние, а также заключали друг с другом союзы. Особой пикантности этому «супу» мировой политики придали ислам и христианство, националистические освободительные войны, а также атаки террористических группировок. |
| Kriisipesäkkeet kuulostavat tutuilta: Serbia, Bosnia ja Hertsegovina, Montenegro, Krim, Libya, Syyria ja Irak. Keinotkin olivat nykyajalta tuttuja: sotia, boikotteja, kansainvälisiä lainoja, terrorismia, sala- ja joukkomurhia, myrkytyksiä, propagandaa ja mediapeliä. | Очаги кризисов тоже звучат знакомо: Сербия, Босния и Герцеговина, Черногория, Крым, Ливия, Сирия, Ирак. И методы совпадают с нынешними: войны, бойкоты, международные займы, терроризм, массовые и наемные убийства, отравления, пропаганда и игры СМИ. |
| Mitä sitten tapahtui? Ainakin Venäjä valitsi oman tiensä ja kääntyi kommunismiin. 1950-luvulta lähtien kylmä sota peitti alleen 1900-luvun alun jopa niin, että 1900-luvun lopun maailmassa oli vaikea ymmärtää, miksi maailmansodat syttyivät. | Что же за этим последовало? Россия, по крайней мере, выбрала свой собственный путь и стала приверженцем коммунизма. С 1950-х годов холодная война затмила начало XX века, и в его конце уже было сложно понять, почему вспыхивали мировые войны. |
| Ensimmäisestä maailmansodasta on kirjoitettu yli 25 000 kirjaa ja tutkimusta, mutta kirkas selitys puuttui: usein sotaa pidettiin kadonneen maailman viimeisenä joutsenlauluna. | О Первой мировой войне написано больше 25 тысяч книг и исследований, однако однозначного разъяснения ее причин нет: часто войны считались лебединой песнью павшего мира. |
| Nyt 1900-luvun alku tekee paluuta kuin muumiot kehnossa kauhuelokuvassa. Kommunismin romahdettua kylmän sodan alta paljastui sama vanha maailma: suurvaltojen nokittelu, kansojen vapaustaistelut ja uskonsodat. Vainajat pudottivat kääreensä, pyyhkäisivät pölyt olaltaan ja lähtivät reippaasti kävelemään – usein ase kädessään. |
Начало XX века возвращается, словно мумии в плохом фильме ужасов. После падения коммунизма холодная война обнажила знакомый старый мир с перебранками крупных держав, борьбой за освобождение народов и религиозными войнами. Покойники скидывают бинты, смахивают пыль с плеч и бодро идут вперед — зачастую с оружием в руках. |
| 1800-luvulla oli tapana puhua suuresta pelistä, jota siirtomaavallat kävivät keskenään. Koiviston saariston tapaaminen oli nokitusyritys 1900-luvun alun pelissä. Puuhakas Vilhelm yritti saada Venäjästä liittolaisen. Yritykselle kävi kuitenkin köpelösti. Keisarien omat hallitukset kieltäytyivät vahvistamasta Koiviston sopimusta ja sukulaiset päätyivät toisiaan vastaan ensimmäisessä maailmansodassa, jonka tappiot syöksivät heidät vallasta. | В XIX веке было принято рассуждать о больших играх колониальных держав. Встреча на Бьёркском архипелаге была попыткой повысить ставку в игре начала XX века. Энергичный Вильгельм пытался превратить Россию в своего союзника. Однако попытка оказалась неудачной. Правительства императоров не поддержали Бьёркский договор, и в итоге родственники оказались противниками в Первой мировой войне, поражения в которой лишили их власти. |
| Trumpin ja Putinin tapaaminen muistutti Koiviston saariston tapaamista. Helsingissä kohtasi kaksi johtajaa, jotka hakevat peliasemia maailmanpolitiikassa, liittoutuvat ja nokittavat toisiaan. Britannian ero Euroopan unionista, Trumpin toilailut Euroopassa ja Aasiassa, Angela Merkelin bismarckilaisen varovainen taktiikka, Ranskan Emmanuel Macronin suurieleinen diplomatia ja Kiinan valloitushalu Afrikassa eivät tunnu enää kummallisilta. | Встреча Трампа и Путина в Хельсинки напомнила заключение Бьёркского договора. В Хельсинки встретились два лидера, которые претендуют на определенные места в мировой политике, заключают союзы и отпускают взаимные колкости. Выход Великобритании из ЕС, чудачество Трампа в Европе и Азии, осторожная тактика Ангелы Меркель, которая напоминает шаги Бисмарка, напыщенная дипломатия Эммануэля Макрона, желание Китая расширить зону своего влияния в Африке больше не кажутся странными. |
| Kun Trump kyseenalaisti Naton, eurooppalaiset suurvallat heräsivät toden teolla. Saksa miettii, pitäisikö sen lähteä jälleen mukaan maailmanpolitiikkaan. Ranskan Macron on alkanut kiertää Eurooppaa. | Когда Трамп поставил под сомнение ценности НАТО, европейские державы резко очнулись. Германия размышляет, нужно ли ей так активно участвовать в мировой политике. Макрон стал много ездить по Европе. |
| EU tulee natisemaan liitoksissaan. 1900-luvun alussa Itävalta-Unkari oli liittouma, joka osoittautui pahviksi ja hajosi. Osoittautuuko EU yhtä heikoksi viritelmäksi, vai löytääkö se vakautta maailmanpolitiikkaan tuovia lääkkeitä? |
ЕС трещит по швам. В начале XX века Австро-Венгрия была союзом, который позже оказался непрочным и распался. Будет ли ЕС выглядеть таким же слабым объединением, или же он найдет лекарство, которое сможет дать мировой политике? |
| Ja tietenkin paluuta suurvallaksi yrittää Venäjä, josta ei tullutkaan iloista liberaalia demokratiaa. Esiin puskee kohtalonuskoinen panslavismi, kun Venäjä taistelee ollakseen suurvalta ja yrittää hajottaa EU:ta. | Статус великой державы, конечно же, пытается вернуть и Россия, которая не смогла стать радостной либеральной демократией. Начинают крепнуть идеи панславизма, поскольку Россия пытается вернуть себе титул великой державы и при этом развалить ЕС. |
| Putin kokeilee sekä keppiä että porkkanaa: sotia Ukrainassa ja Krimillä, mutta hymykampanjoita Euroopan populistipuolueiden ja yksittäisten EU-maiden – kuten Itävallan, Tšekin ja Suomen – kanssa. |
Путин использует как кнут, так и пряник: ведет войны на Украине и в Крыму (так в тексте — прим. ред.) и в то же время поддерживает популистские партии Европы и отдельные европейские страны — Австрию, Чехию, Финляндию. |
| Viikko sitten Putin tanssitti ministeriä hääjuhlissa Itävallassa ja antoi heti perään Sauli Niinistön loistaa vakavasti otettavana ympäristökysymysten voimapoliitikkona. | Неделю назад Путин танцевал с министром на свадьбе в Австрии и сразу же после этого дал президенту Финляндии Саули Ниинистё побыть политиком, которому блестяще удалось продвинуть вопросы экологии. |
| Suomessa onkin aika totutella olemaan yksi pelinappula suuressa pelissä. Viime viikolla Putin, tällä viikolla Macron, jonka huomenna keskiviikkona alkavalla valtiovierailulla ehkä selviää, mitä hänellä on mielessään Suomen varalle. | Финляндии уже давно пора привыкнуть к роли пешки в большой игре. На прошлой неделе — Путин, на этой — Макрон, во время визита которого выяснится, что он думает о значении Финляндии. |
| Kirjoittaja on viestinnän professori Helsingin yliopiston valtiotieteellisessä tiedekunnassa. | Автор статьи ‒ профессор коммуникаций факультета политических наук в Хельсинском университете |
Свежие комментарии